Materieel gezien is het in de Westerse wereld goed toeven. We hebben altijd wat te lezen, te doen of online te bekijken. We hoeven nooit een hongerige maag te hebben en hebben altijd lekker eten tot onze beschikking. Toch worden we steeds minder gelukkig.
Volgens de Amerikaanse bestsellerschrijver en endocrinoloog Dr. Robert Lustig, maakt het najagen van korte-termijn bevrediging ons juist ongelukkig. Maar we kennen het verschil tussen geluk en genot niet.
In zijn boek The Hacking of the American Mind, beschrijft Lustig hoe we kunnen wapenen tegen de trukendoos waarmee de industrie ons brein in de val heeft laten lopen.
Het verschil tussen geluk en genot
Genot
Korte-termijn genot geeft ons op korte termijn een goed gevoel, zegt Dr. Lustig, maar maakt ons op langere termijn ongelukkig. Dopamine is volgens Lustig het hormoon van het oppervlakkige plezier. Bij een nieuwe like op Facebook of een broodje hamburger krijgen we een oppervlakkige kick. Een kenmerk van dopamine is echter dat onze hersenen er steeds meer van nodig hebben om hetzelfde gevoel van bevrediging op te leveren: de bron van onze dopamine-stimulans is dus van nature verslavend.
Geluk
Serotonine is de tegenhanger van dopamine en gaat over geluk. Van serotonine hebben we niet steeds meer nodig om hetzelfde gevoel van bevrediging te krijgen, omdat serotonine-receptoren anders werken dan dopamine-receptoren. Maar de Amerikaanse voedingsindustrie, entertainmentindustrie en tabaksindustrie hebben onze hersenen gegijzeld.We kennen het verschil tussen geluk en genot niet meer en zoeken genot in de consumptie van zaken die ons op termijn alleen maar ongelukkiger maken.
De rol van voeding bij gezondheid en geluk
In de 70’er jaren is de voedingsindustrie een campagne gestart tegen vet. Vet zou de boosdoener zijn van welvaartsziekten zoals overgewicht en diabetes. Suikers werden aan industrieel voedsel toegevoegd, om het nog steeds goed te laten smaken. Lustig legt echter uit dat het in feite niet vet, maar juist suiker is dat verantwoordelijk is voor de toegenomen welvaartsziekten. Fructose (een onderdeel van suiker) veroorzaakt storingen in de vetstofwisseling en is daardoor de hoofdveroorzaker van aandoeningen als hoge bloeddruk, hartaandoeningen, diabetes type 2 en obesitas.
Wat doe je eraan: de vier C’s
Hoe krijg je je hersenen van genotzuchtige naar geluksvindende toestand? Lustig noemt zijn “vier C’s” als stokpaardje.
1. Connection
We hebben persoonlijke verbinding nodig. Dit halen we uit persoonlijk, echt contact met andere mensen. Facebook berichten geven ons kortstondige dopamine-kicks, maar hebben niets met de verbinding te maken die ons gelukkig maakt.
2. Contribute
We hebben het gevoel nodig dat we een waardevolle bijdragen leveren aan anderen en de samenleving. Het gaat om iets persoonlijks wat we actief bijdragen.
3. Cope
Om met de huidige maatschappij te kunnen omgaan, moeten we ons op de juiste manier aanpassen. Voldoende slaap en beweging, mindfulness (dus niet multitasken!) en rustig aan met zaken als social media en je smartphone, zijn goed voor je serotonine niveau en maken je gelukkiger.
4. Cook
Cook staat voor (zelf) koken: Als je buiten de deur eet of op kant-en-klaarmaaltijden leeft, zul je te veel fructose binnen krijgen. Fructose dat met voldoende vezels genuttigd wordt, zoals het door moeder natuur is ontworpen, (denk aan suikerriet of vers fruit) kan geen kwaad. Ook andere stoffen die belangrijk zijn voor de aanmaak van serotonine (zoals omega 3-vetzuren en tryptofaan) moeten we bewust zelf aan ons dieet toevoegen, om er voldoende van binnen te krijgen.
Geniet met mate, zou ik zeggen!